Imprentas 9 – Pipios a su tzìnema: a cale edade andat bene a los portare?

Imprentas
Imprentas
Imprentas 9 - Pipios a su tzìnema: a cale edade andat bene a los portare?
Loading
/

Imprentas 9 – Pipios a su tzìnema: a cale edade andat bene a los portare?

Imprentas
Imprentas
Imprentas 9 - Pipios a su tzìnema: a cale edade andat bene a los portare?
Loading
/

di Ivan Marongiu

Pipios a su tzìnema: a cale edade andat bene a los portare?

In ogni sala tzinematogràfica chi si respetet amus a agatare semper calicuna pellìcula addata pro sos prus minores: film de animatzione cun animales faeddadores, printzipessas de sarvare e machineddas chi si trasformant in robot. In pagos faeddos bi nd’at pro totu sos gustos! Ma a cale edade su tzìnema podet devènnere unu bellu disaogu pro sos pipios?

S’ambiente serradu e iscuru diat pàrrere unu logu pagu addatu a su mundu infantile, epuru fintzas nois abarramus atzisados dae sos film de animatzione semper prus bellos in sa gràfica e in sos contenutos. Sos mannos torrant a èssere pipios e sos minores bisant de èssere mannos. Ma a custu propòsitu, a cale edade su pipiu podet apretziare custu mundu fantàsticu acanta sa realidade si confundet cun s’imaginatzione? Nd’amus faeddadu cun su pediatra Gianfranco Tràpani, autore de su libru “Il pediatra nel cassetto”.

Nois adultos dedicamus  tempus  a fàghere cosas chi nos praghent: una gita, una chena in ristorante, unu cafè cun un’amigu. Pro sos pipios est diferente: a sos minores est su giogu chi los ispàssiat e los rilassat, ma su tzìnema? «Segundu sos mannos sos pipios diant dèvere èssere cuntentos de bìdere unu film, ma finas a tres annos no ant isvilupadu custu tipu de interatividade».

Su pipiu chi initziat a tènnere un’interessu pro su tzìnema at giai cumintzadu unu protzessu interativu cara a su mundu chi l’inghìriat. Sas criaduras, o sos pipios suta de sos tres annos, imbetzes, in un’ambiente gasi iscuru arriscant de s’indormiscare, mancari su volùmene artu chi faghet trèmere fintzas sas cadreas. S’ambiente lu podet fintzas assustare, difatis «non tocat a sutavalutare s’abbolotu forte, chi podet èssere motivu de timoria». A pustis de sos tres annos però custos ostàculos podent èssere superados e sos piseddos diant pòdere bìdere unu cartone animadu con sos genitores.

«Ma atentzione a non si confùndere: sos cartones animados chi bident in sa TV o in su smartphone durant pagu respetu a unu film de animatzione a su tzìnema». Intrare a una sala tzinematogràfica signìficat a si sètzere dae in antis un’ischermu gigante pro a su mancu un’ora e a si cuntzentrare subra un’istòria longa de ascurtare e abbaidare a sa muda. Pro unu pipiu totu custas atziones non sunt fàtziles: «Su teatru de sos buratinos, pro esèmpiu, est meda de prus addatu a  issos», pro ite  creat una interatzione majore cun su pipiu chi agatat custos pessonàgios fantàsticos meda prus a presu a su mundu suo.

«Dae sos ses annos sa situatzione càmbiat: pro su pipiu sos pessonàgios comintzant a tènnere unu ruolu importante siat a livellu èticu siat educativu, su tzìnema devenit unu momentu edificante». Cun su cumintzu de s’iscola sos pipios comintzant fintzas a fàghere rechertas. Su tzìnema comintzat a devènnere unu logu educativo in sa formatzione sua, acanta intrat in cuntatu cun pessonàgios chi ant a signare in parte sa crèschida sua. «A custu propòsitu est mègius seberare film acanta non bi siant iscenas de violèntzia, opuru, cando b’at iscenas violentas custas  non depent essere mai gratùitas. Unu super eroe chi resèsset a bìnchere sos malos esprimet  sos balores èticos importantes chi ant a èssere letos e surbidos dae su pipiu». Su sèberu de sos film est unu momentu importante:  duncas est semper mègius lèghere prima s’istòria o sa retzensione e cumprèndere si balet sa pena a  fàghere bìdere su film a su pipiu.

Sunt medas sas istòrias chi balet sa pena de bìdere. «Inside out, pro esèmpiu, est unu film de animatzione chi est istadu fatu cun s’agiudu de chimbe neuròlogos, psicòlogos e cognitivistas. Unu film chi portat su pipiu a indagare subra  sos sentidos pròpios».

Su Printzipeddu, essidu in sas salas in su 2015, at propostu in crae moderna un’istòria sena tempus chi totu sos babbos connoschent, chi insegnat respetu, amore e amighèntzia. Medas istòrias sunt essidas a su tzìnema cun s’intentu de sensibilitzare sos pipios cara a sas cunditziones, a bias disumanas, de sos animales comente a s’istòria de su cane Ozzy – catzeddu balentiosu, chi chircat cun totus sas fortzas tuas de si fuire de unu canile unu pagu tropu crudele.

Sunt medas sos sèberos chi sos babbos podent fàghere paris cun sos fìgios pro colare non solu un’ora galana, ma fintzas costrutiva. «Non nos ismentighemus de su pòdere pedagògicu de sa fàbula, chi si podet rivelare una grandu risursa pro nde bogare a foras de su pipiu un’istadu de malistare o de arrenegu. S’istòria l’agiuat a metabolizare una situatzione delicada o drammàtica, comente una separatzione, unu lutu o unu momentu difìtzile in iscola».

Totu custos discursos balent pro su tzìnema traditzionale, su gosi mutidu tzìnema in 2D, est a nàrrere in duas dimensiones. Pro su tzìnema  in 3D imbetzes tocat a dare prus atentu. Difatis, segundu su Cussìgiu superiore de sa sanidade «mancari no esistant contraidicatziones clìnicas a s’impreu de sos ochiales, pro sos minores non sunt cussigiados, ca podent dare istorbos».

Dolore de conca, ogros rujos e fintzas calicunu malore. Segundu su Codacons sos ochialeddos pro sa bisione de sos film in 3D podent èssere perigulosos pro sa bista. L’ischit bene una pisedda de Milano de tres annos portada a su prontu sucursu cun dannos oculares, a pustis de àere bidu una pellìcula in 3D   cun sa famìlia sua. Su mèigu chi l’at bisitada at esclùdidu problemas graves e permanentes, ma sos genitores ant annuntziadu chi ant a protzèdere cun sos abogados. Ma non est finida inoghe. Su Cussìgiu Superiore de sa Sanidade s’est pronuntziadu subra de su tema, iscussigende·nde s’impreu a sos minores de ses annos. E ammentende chi «pro sos prus mannos sos espertos cussigiant un’impreu limitadu».Totu movet dae una recherta de su Codacons chi aiat pesadu su problema de sos efetos collaterales acapiados a sa visione cun otzeras 3D in sas salas tzinematogràficas, e aiat denuntziadu a sos Nas s’ausèntzia de su màrchiu CE in sos ochialeddos, gasi comente sa tzircustàntzia chi in salas cun medas postos sas otzeras esserent ritzicladas e colarent dae un’ispetadore a s’àteru, cun unu graves arriscos igiènicos.

«No esistent contraidicatziones clìnicas a s’impreu de sas otzeras 3D pro perìodos de tempus cunditzionados  e moderados, previdende s’interrutzione de sa projetzione de su filmadu in manera proportzionale a sa durada cumplessiva sua», si leghet in su documentu de sos espertos de su ministeru. Ma pro sos pipios suta sos 6 annos b’at su perìgulu de «calicunu istorbu de òrdine funtzionale»: sa bisione binoculare no est presente o no est isvilupada in modu cumpletu in sos minores  e sos pipios  podent èssere corpidos de istrabismu o de ambliopia o de àteros difetos visivos (diagnosticados o nono). S’arriscu de trasmissiones de infetziones batèricas e virales, ligadas a s’utilizatzione inadeguada de custas otzeras dae banda de sos ispetadores, «est unu perìgulu reale». Sutalìniat su Codacons, «fintzas pros sos cartones animados e sos film pro pipios, cando ant a torrare a abèrrere sas salas, at a essende iscunsigiada  in manera assoluta sa bisione cun sas otzeras 3D a unu pùblicu de edade inferiore a sos 6 annos». Paolo Protti, presidente Anec (Assòtziu Natzionale Bendidores Tzinematogràficos), però no est de acòrdiu. Sos ochialeddos pro sa bisione in 3d postos a disponimentu in sas salas italianas andant bene. «Sa salude de sos clientes nostros est su primu interessu nostru» narat. Pro cantu riguardat s’impreu iscussigiadu a sos pipios a su de suta de unos 6 annos de edade, ispiegat «giai nois iscussigiaìamus s’impreu a sos minores de tres annos, ma a ogna contu semus faeddende de inditos». Mentras pro su chi interessat sos possìbiles dannos causados dae sas otzeras 3D, rèplicat su presidente: «Giai dae tempus amus achiridu sos parres autorèvoles de professores oftalmòlogos chi non dant peruna indicatzione contrària a s’impreu de sas otzeras 3D. Mi paret – agiunghet – solu un’etzessu de zelu totu italianu.

Lascia un commento

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato. I campi obbligatori sono contrassegnati *