Imprentas 133 -Paolo Fresu, su jazzista fìgiu de pastore

Imprentas
Imprentas
Imprentas 133 -Paolo Fresu, su jazzista fìgiu de pastore
Loading
/

Imprentas 133 -Paolo Fresu, su jazzista fìgiu de pastore

Imprentas
Imprentas
Imprentas 133 -Paolo Fresu, su jazzista fìgiu de pastore
Loading
/

Imprentas 133 del 16.04.2021 di Ivan Marongiu

Paolo Fresu, su jazzista fìgiu de pastore contat sa vida sua in ocasione de sos 60 annos

Paolo Fresu s’est esibidu prus de  3000 bias in chimbe continentes; at intzisu prus de 450 discos, 90 solu suos, a s’ispissu acumpangiados dae testos grussos comente libros; at un’eticheta discografica sua; at assentadu colunnas sonoras; insegnat in màster e seminàrios. In prus de èssere un’isteddu de su jazz, est un’istakanovista de sa mùsica e un’òmine chi non resesset a istare mai firmu. Bivet in tres tzitades, Parigi, Bologna e in Belchidda. Su de 10 freàrgiu, at acumpridu 60 annos. Custa est s’istòria de sa vida sua, contada dae issu etotu in ocasione de su cumpleannu suo, acantu allegat de Belchidda, de sa pandemia e de comente est divènidu unu de sos prus mannos jazzistas internazionales.

«In pandemia, su tempus paret prus longu e sos cumpleannos balent su dòpiu. Est comente a àere acumpridu 120 annos, fintzas si m’intendo meda prus giòvanu. Apo iscobertu su valore de su tempus lentu. Si no èsseret pro totu cussas immàgines de malàidos e de mortos, diat èssere istada una rivelatzione interessante. Timia s’infadu, sa noia. De repente mi so agatadu in su bòidu aparente e, mescamente, sena pòdere biagiare. Sos biàgios pro mene sunt  su momentu de sa màssima creatividade: cando so in trenu e in aèreo, deo creo, organizo e fatzo. Abarrende meda tempus in domo, apo dèpidu torrare a impostare sa manera mia de cumpònnere, ma nche so chessidu: so resèssidu a prodùire su fèstival meu in Sardigna, unu cofaneto triplu, unu cuntzertu in lìnia pro su cumpleannu. Prima, pigaia unu bolu Roma-New York e sos collaboradores meos aiant timoria, pro ite cando aterraia aia giai pensadu a unu tour e iscritu fintzas sa mùsica.

De sòlitu non  mi praghet  a contare  s’istòria mea comente chi esseret  cussa de un’eroe chi essit dae sos cànones de sa normalidade. Sa mea est s’istòria de unu piseddu chi amaiat sa campagna e sa terra, e mescamente amaiat meda sa mùsica e, cun passione e tostorrùmene, est chessidu a nde fàghere sa resone de sa vida sua. Non diat dèpere èssere una cosa anormale. In domo aia una trumba, bidia semper sa banda de sa bidda colende in caminu, e mi bisaia de sonare deo puru.

Belchidda, fiat una bidda tìpica de su Logudoro. A presu  b’est sa Gallura, cun sas rocas suas de granitu cun sas formas fantàsticas chi fiant sos libros meos de pedra: ognuna fiat una cara o un’animale cun un’istòria chi mi contaia  a solu cando agiudaia a babbu meu cun sas berbeghes. Su tempus curriat comente in cussu sàgiu de Platone de su 360 a.C, cun sos ritos de sa regorta de sas olias, de sa binnenna, de su masellu de su mannale e de sos angiones. A 15 annos, sos piseddos de bidda pensaiat chi fiant  isfortunados a bìvere segados dae su mudu, isulados. Deo fia s’ùnicu a pensare chi èssere sardos esseret unu sinnu de distintzione, una fotuna manna. Pro cussu apo semper faeddadu e pensadu solu in sardu. Galu  oe, a bias, penso in sardu ebbia.

So fintzas iscriende  unu Vocabulariu saldu-italianu in Logudoresu de ‘Elchiddha. Tenet 25.000 lemmas. Est unu ditzionàriu emotzionale, nàschidu comente donu pro  babbu meu: aiat sa tertza elementare ebbia ma at iscritu poesias, romanzos naif minores e colliat modos de nàrrere, sambenados, irrocos in sardu. Los annotaiat in sos iscontrinos, in su cuadernu de sas vatzinatziones de sas bacas e, si no aiat nudda pro iscrìere, fintza in sa terra, cun unu bìculu de linna».

A ogna contu immoe Belchidda no est prus solu unu bidditzolu de su Logudoro. Est connotu in totu su mundu pro su “Time in Jazz” e  b’at gente chi arribbat dae totue. In bidda  naschent sas collaboratziones tra artistas, amores, e calicunu si cojuat puru! Cando arribbat unu de New York e bidet custa bidda posta in unu cùcuru ispèrdidu e li narant “cussu est su logu in ue as a sonare”, isco chi si dimandat pro ite mai est bènnidu. Posca arribbat e agatat unu laboratòriu umanu istraordinàriu. In su tzilleri si podet bìdere su pastore chi faeddat cun su jazzista australianu, non si cumprendet in cale limba, fortzis cussa de sa birra».

«Durante su covid sa  mùsica mea non s’est firmada. Amus fatu 50 cuntzertos in sos  padentes, in sos lagos, in sas crèsias e sena unu contagiu. Amus dimustradu chi sos cuntzertos faghet a los fàghere, a s’abertu e a su serradu. A dolu mannu amus pèrdidu 60.000 èuros de finantziamentos regionales pro bator segundos de ritardu, ma no at a èssere custu a nos firmare. Su tema, però, est chi unu fèstival cun 33 annos de istòria non podet istare in sa matessi corsia de unu nàschidu sa die in antis. Nois generamus 3 milliones de èuros de indotu in su territòriu. Custu episòdiu mustrat canto siat cunsideradu pagu s’ispetàculu dae sa polìtica. Mancu sa pandemia at fatu cumprèndere chi a palas de sos artistas e de unu cuntzertu b’at mìgias de  traballadores de valore chi no ant peruna tutela.

In pessu chi mi so diplomadu peritu eletrotècnicu, m’est istadu ofertu unu postu a sa Sip. In deretura mi fia postu su bestire bonu e so andadu a su collòchiu. Apo iscurtadu sa proposta  e apo refudadu. Apo reagidu de istintu, sena lu àere detzìdidu in antis. In tzertos momentos, su sèberu podet èssere non ratzionale. No aia nudda, istudiaia galu a su cunservatòriu. Babbu meu  m’aiat naradu solu custos faeddos: bastat chi non fatzas su pastore. Ma apo fatu bene: a pustis so istadu mutidu pro fàghere unas cantas suplèntzias de mùsica a sas mèdias e apo cumentzadu a mi mantènnere pro contu miu.

Apo proadu a m’iscrìere a su Cunservatòriu de Tàtari, ma non so istadu ammìtidu: a s’esàmene atitudinale m’ant naradu chi non fia musicale. Non nde chèrgio fàghere unu protzessu: s’iscola la faghent sos insegnantes e in parte su sistema. Su professore, a sa fine, m’at postu tres in trumba e apo dèpidu finire sos istùdios in Casteddu: fiant chimbe oras de trenu, ma apo agatadu un’insegnante istraordinàriu, chi m’at cumprèndidu.

Su jazz però non fiat ogetu de didàtica. L’apo iscobertu gràtzias a unu grupu acanta sonaia. Su pianista fiat fìgiu de unu dentista apassionadu de jazz chi aiat medas discos. So andadu a sighire duos seminàrios de “Siena Jazz”. So torradu e apo coladu oras e oras in cantina a proare sos acòrdios fotocopiados in cue. Però non mi preghiat a sonare a solu: deo benia dae una  banda. Posca, in una die de beranu,  un’iscrarada de sole est intrada dae su barcone e m’est bènnida una nota chi aiat unu significadu totu nou. Sa vida mea est cambiada. Est istadu unu momentu de lugore. Sa trumba est divenida sa boghe mea. Deo canto cun sa trumba. Est su trastu de su càntigu: su mèdiu vibrante semus nois. Deo, pro medas annos, apo coladu su tempus a agatare su sonu, pro ite càntigu cheret nàrrere melodia, melodia signìficat testu. Miles Davis e Louis Armstrong aiant unu sensu mannu de sa melodia.

In prus deo cando  sono  penso in sardu, ma sono fintzas in sardo. A sa fine de unu cuntzertu, arribbat semper calicunu chi mi narat: s’intendiat unu cantu de Sardigna. Forsis est a beru gasi. Cando sono sa trumba m’agradat a istare sètzidu  Pro mene in cussa positzione sa mùsica funtzionat mègius. Difatis, una bia in New York e un’àtera in Firenze, sa mùsica non fiat funtzionende e so  rutu a terra. Pro fortuna, sa gente at pensadu chi esseret una genia de performance.».

E custu fiat su contu de sa vida de Fresu pro sos sessant’annos suos. In ocasione de su cumpleannu est essidu  unu cofaneto de tres albums, «P6OLO FR3SU», chi includet unu librete cun sos 60 faeddos prus importantes pro s’autore. In prus at  registradu su cuntzertu «Musica di lettura» pro su canale suo de Youtube, chi girat semper a inghìriu de sas matessi 60 paràulas. S’ùrtima paràula est: educatzione. In mesu, bi nd’at àteras comente, amore, aficu, tziviltade, umanidade, bentu, resilienza, ospitalidade. Fintzas custu est istadu unu modu pro contare su chi cheriat èssere a 60 annos. Augùrios mannos Paolo, a chentu e prus!

Lascia un commento

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato. I campi obbligatori sono contrassegnati *