Imprentas 91- Sas gherras de s’abba in d’una Sardigna sidida

Imprentas
Imprentas
Imprentas 91- Sas gherras de s'abba in d'una Sardigna sidida
Loading
/

Imprentas 91- Sas gherras de s’abba in d’una Sardigna sidida

Imprentas
Imprentas
Imprentas 91- Sas gherras de s'abba in d'una Sardigna sidida
Loading
/

Imprentas 91 del 10.03.2021              di Francesco Oggianu

Sas gherras de s’abba in d’una Sardigna sidida

Mancari in custu ierru eppad proidu meda, su problema de s’abba cando arrivad s’istiu si intended in d’onzi idda de Sardigna, ma de prusu in su centru de s’isula. Onzi idda e onzi cittade e cittadina, comente Nugoro, Macumere e Bosa si intended meda su sidiu, cun s’abba chi enid a mancare cando de custa bi est prus bisonzu. Eppuru sas funtanas non mancana. In tottu sa Sardigna cussas inube essid abba pro ponnere in ampullas sunu una deghina, ma s’elencu est sempre abertu, bidu chi non est raru chi onzi intantu calincunu benzad iscoberta e atteras torrana a pizzu, connotas dae sos pastore e massaios. Dae sa funtana a s’ampulla, su passu e faghere non est longu: ecco pruite sas etichettas de abba minerale in tottu sa Sardigna sunu prus de 20. E sos sardos sunu sempre de prusu sididos de abba minerale. In d’onzi logu de sa Sardigna sas funtanas sunu presentes. Bi sunu cussas chi dana s’abba a temperadura ambiente e cussas chi essid a 46 grados. E non mancana cussas funtanas dae inube s’abba essid frizzante.

Non tottus sas abbas rispettana sos parametros pro s’imbottigliamentu e sa cummercializzazione. Sa funtana de su Colgone, in Oliana, pro faghere un esempi, dae inube abba nd’essid meda, secundu sos espertos e istudiosos, est bicarbonatica e non pded essere posta in ampullas. Bi sunu peroe abbas bonas, comente cussas granticas. Dae sas funtanas isolanas, sa portada media est de 300 litros a segundu. In tottu peroe est importante su cumportamentu de sa zente, chi poded alterare su sistema idrogeologicu, ma fintzas su clima e si deved proere meda o pagu. Grassias a sas annadas bonas de abba, non bi est su perigulu chi sas faldas si che sichhene. Pared chi siad una cosa imbentada su fattu chi si narad chi carchi funtana de sas parte artas de su Gennargentu, a prus de 1700 metro de artura, nanchi sunu alimentadas dae sus sitema de su Monte Biancu, cun su principiu de sos vasos comunicantes. Pro sos istudiosos sun tottu faulas. Su Gennargentu tened sas condizione climaticas particulares, chi favorini sa presenza de s’abba.

Carchi annu faghed su Udc cun cunsizzeri regionale Roberto Capelli a pustis de sa deroga pro sas sustanzias perigulosas pro sa salude had accusadu chi s’assessoradu bistad mudu subra s’abba de Abbanoa chi est a rischiu cancru. Si poded mandare in sas domos de sos sardos abba cun d’una cuncentrazione de sustanzias cancerogenas tre bortas superiore a cussu chi prevedidi sa lezze? Pared chi sia gai, ca Abbanoa lu poded faghere cun su silenziu de sa politica. Unu silenziu chi Roberto Capelli had segadu. Est bistadu s’unicu cunsizzeri regionale a dimandare a s’assessore a sa sanidade, comente mai Abbanoa est cunsentidu tottu. Pro duos annos (su 2005 e su 2006) Abbanoa had dimandadu e ottennidu dae su ministeru de sa salude sa deroga a sos limites de cloridos e Tham, sustanzias chimicas perigulosas, chi sunu in s’abba chi si buffad. Prus de degannos faghed sos dirigentes de Abbanoa, sa cuncentrazione de Thm cancerogenos in sa parte manna de sa rete idrica fid de 80 microgrammos pro litru, contra a sos 30 cunsentidos dae sa lezze.

Bi est bistada sa deroga duncas, pro che leare a prus de tres bortas su livellu de cuntaminazione de s’abba chi si buffad. Sa notizia in cussos annos chi est bistada dada, ne dae sa maggioranzia e mancu dae s’opposizione est partidu perunu sinnale de preoccupazione. Solu Roberto Capelli had presentadu una interrogassion, inube est bistadu fattu notare chi s’assessoradu a sa sanidade ischiad de sos graves rischio a inube andana incontru sos cittadinos sardos. A pustis de carchi annu custas preoccupaziones sunu isparidas e nissunu nde had prus faeddadu. In medas si dimandana si ancora sa situazione de sas funtanas sardas est ancora gai comente fid prus de degannos faghed. In tottue s’abba essid dae sas funtanas, in medas logos benid regorta e bendida in sos mercados nazionales e sardos, ma de abba chi tened sustanzias cancerogenas non si nd’est prus faeddadu. Cosas ismentigadas ca sos problemas sun diventados atteros e inube Abbanoa had fattu intendere aumentande su prezziu de s’abba chi benid dada in sos rubinettos e serrande sos rubinettos pro guastos o pro atteru modu de inquinamentu.

Pro faghere unu esempiu, in Macumere, inube funtanas mannas non bi nd’ada, dae medas annos s’abba arrivad dae s’invasu de Monteloene Roccadoria, sighinde s’acquedotto de su Temo. Nissunu had mai assiguradu chi s’abba est bona, ma assumancu est servidu a dare a sa rete idrica de sa cittadina de su Marghine s’abba chi est bennida a mancare, cando sas cunduttas de sa cittadina e de s’acquedotto chi attiad s’abba dae sas funtana de Santu Antiogu, in territoriu de Iscanu, sos tubos si sunu riunzados e s’abba ch”eniad isperdida in sas campagnas, lassande assutta sa cittadina. Pro cussu si est abbandonadu cussu trettu e si est fattu cussu de s’acquedotto de su Temo, che nde attid s’abba dae s’invasu de Monteleone Roccadoria, ma cun d’una ispesa manna chi enid a costare a Abbanoa fintzas a unu milione e mesu s’annu pro faghere funzionare sas pompas. Onzi tantu, peroe, cussas pompas si guastana, lassande sa cittadina chen’abba. E comente Macumere fintzas atteras biddas e sa Pianarza.

In Macumere, un’atteru guastu in s’impiantu de sullevamentu in s’acqueedotto de su Temo, chi nde attid s’abba dae s’invasu de Monteleone Roccadoria had criadu ancora una ortas disagios e protestasin sa cittadina, ma fintzas in sas zonas industriales e artigianales. Non est sa prima orta chi capitad. Est suzzessu chi bi est bistadu unu guastu elettricu a sas pompas, chi had fattu irboidare sas riservas, lassande pro una notte sa cittadina chen’abba. Non est sa prima orta chi suzzedidi. Pro cussu su sindigu Antoni Succu had rilanciadu cussu progettu, chi est bistadu presentadu e finanziadu cun noe miliones de auros dae Abbanoa paris cun sa Regione e su ministeru de s’ambiente in su 2016 e ancora non si nde ischidi nudda, cun sos traballos chi deviana cominzare in su 2018 e nudda si est ancora movidu. Est un’acquedotto chi esistiad giai dae primu, ma fid bistadu serradu ca sas cundttas si sunu ruinzadas e s’abba ch’eniad perdida in sas campagnas. Dae tanto pro approvigionare Macumere e atteros comunes de sa zona, s’abba benid mandada dae Monteleone Roccadoria.

Abbanoa subra de sa lina noa dae sas sorgntes de Sant’Antiogu, accurzu a IScanu in d’unu documentu de s’attera die iscried chi su progettu definitivu est a s’attenzione de su ministeru de s’anbiente pro sa valutazione de s’impattu ambientale. Cando bi had a essere su via libera, Abbanoa andadad adainanti faghinde sa gara de appaltu. Sos fundos a disposizione, tra finanziamentos regionales e fundos dae sas tariffas de Abbanoa, superana sos noe miliones de euros. Su progettu prevedidi de faghere a nou s’acquedotto ezzu, chi fid bistadu fattu medas annos faghed dae sa cassa pro su mesudie e pustis bogadu dae sa ia pruite ca fid bezzu, cun tubos ruinzados chi fin prenos de buccos chi che perdiad s’abba in sas campagna prima de arrivare a Macumere. Cando sos traballos hana a cominzare benin cambiados 14 chilometros de cunduttas. S’acquedotto nou had a essere a gravidade, duncas tottu in calda pro tottu su tracciadu, chenza tennere bisonzu de sas pompas de rilanciu. Custi had a cunsentire unu risparmiu mannu de sos costos de s’energia elettrica (como pro nde attore s’abba dae su Temo bi chered onzi annu guasi unu milione e mesu.

Abbanoa narad chi non bi had a essere mancuna ripercussione subra de s’utilizzu pro su comune de IScanu. Su prelievu dae sa funtana de Sant’Antiogu had a essere variabile, in base a sa disponibilidade in eccessu de sa matessi funtana. Su sindigua de Iscanu Antoni Flore narad chi s’abba non si negad a nissunu, ma chered chi su comune e sa comunidade intrea benzad coinvolta in custu progettu. Su sindigua de Macumere azzunghede chi su progettu non deved penalizzare nissunu e non chered gherras de campanile. Si siperad chi cantu prima su problema enzad risoltu pro dare s’abba a Macumere e chenza sipendere tantu inari. Inari de tottus sos sardos chi sun pagande sas bullettas de s’abba.

 

 

Lascia un commento

Il tuo indirizzo email non sarà pubblicato. I campi obbligatori sono contrassegnati *